Darm-gezondheid en darmmicrobioom - mei 2020 -
Sophie Lemajeur
Fermentatie
Gefermenteerde bessen, vooral volgende samenstelling: acerola, zwarte bes, bosbes, kers, appelbes, cranberry, kruisbes, moerbei, framboos en aardbei zijn een ware zegen voor het lichaam.
De fermentatie dient om de waardevolle bestanddelen die in de bessen zitten, te transformeren om ze voor de bacterieflora zeer veel nuttiger te maken.
Bij een fermentatieproces van een aantal weken, gebeurt dit in vier stappen. Gespecialiseerde micro-organismen zullen de vezels verknippen in korte stukken, maar ook de polyfenolen en de anthocyanen worden verknipt en zo actiever gemaakt. Ook worden alle vrije suikers weg gefermenteerd.
Wat is het impact op de darmflora?
De darmflora bestaat uit meer dan driehonderd verschillende bacteriën. Iedere bacterie heeft een voorkeur qua type voedsel. Als een bacterie het juiste voedsel krijgt, zal ze bepaalde enzymen aanmaken waardoor ze dat type voedsel nog beter kan verteren. Er bestaan genetische mechanismen waardoor een bacterie meer enzymen van een bepaalde soort gaat aanmaken, naarmate er geschikt voedsel voor aanwezig is. Hoe meer voedsel die bacterie zo ter beschikking krijgt, hoe meer ze zich nadien ook vermenigvuldigt. In het algemeen zullen enzymen vooral op het uiteinde van vezels gaan zitten. Hoe meer kleine stukjes vezel, hoe meer uiteinden. Vertakte vezels zoals we in bessen hebben, bevatten ook meer uiteinden waar enzymen hun werk kunnen doen.
Om het evenwicht te bewaren tussen al die verschillende bacteriën, is het belangrijk om een evenwichtige voeding voor te schotelen. Iemand die alleen vlees eet, zal vooral bacteriën hebben die het vlees kunnen verteren met proteolytische enzymen. Geen goede situatie. Wie vooral koolhydraten eet, zal bacteriën hebben die de koolhydraten gulzig verteren, en zo gasvorming veroorzaken. Ook niet zo gunstig.
Het voordeel van kleine stukjes (microvezels)
De gefermenteerde bessen bevatten goed verteerbare stukjes vezel in een zeer grote variëteit. Er is voor elk wat wils. De flora zal gestimuleerd worden om meer verteringsenzymen aan te maken. Als er dan voedsel aanwezig is, bij voorbeeld door wat men normaal eet, zullen de bacteriën hier meer uithalen. Ze zullen vooral in staat zijn om de vezels die in ons voedsel zitten, om te zetten in korte-keten-vetzuren. Deze zijn een energiebron voor de darmwandcellen. Het is overigens bekend dat mensen met een verstoorde darmflora heel moeilijk vezels kunnen verteren. Het is omdat de nuttige bacteriën die dit zouden kunnen, totaal verdrukt zijn in het ecosysteem van de darm.
De darmwandcellen moeten zich continu vernieuwen. Vandaar dat ze veel energie nodig hebben. Vaak worden deze cellen ook geïrriteerd door agressieve bacteriën (de gram negatieve bacteriën). Die irritatie leidt tot inflammatie. En deze inflammatie van de darmwandcellen zullen het immuunsysteem niet kunnen ondersteunen. Dit leidt tot verdere destabilisatie van de bacterieflora. Het ecosysteem is verstoord, en moeilijk terug op orde te krijgen.
Ook de antioxidantia van de bessen zijn belangrijk.
Laat nu de gefermenteerde bessen ook rijk zijn aan antioxidantia. De fermentatie heeft die ook actiever gemaakt. Dit helpt om de darmwandcellen (colonocytes) te kalmeren en zo indirect het immuunsysteem terug te activeren. Het immuunsysteem is het belangrijkste regulerend systeem voor het evenwicht van de bacterieflora. Bessen bevatten in geruime mate polyphenolen en anthocyanen. Uiterst nuttige moleculen die door de fermentatie verder geactiveerd worden.
Besluit
De gefermenteerde bessen zijn veel meer dan enkel maar een prebioticum, want ze zetten de bacterieflora aan tot meer activiteit. Door de grote variatie in het menu van microvezels, zal het hele ecosysteem van de bacteriële flora op een evenwichtige manier geactiveerd worden. Daardoor kan uit het voedsel dat men normaal inneemt, meer gehaald worden en zullen de vezels van het normale voedsel ook beter omgezet worden in korte-keten-vetzuren die essentieel zijn voor een gezonde darmwand en darmflora.
18 mei 2020
Nu het duidelijker wordt hoe een infectie met het SARS-CoV-2-virus verloopt, kijken onderzoekers vaker naar factoren die het ziekteverloop kunnen beïnvloeden. Een van deze factoren lijkt het darmmicrobioom te zijn.
Het microbioom staat in nauw contact met het immuunsysteem. In het geval van een dysbiose in de darm kan er een pro-inflammatoire staat in de afweer ontstaan. Chinese wetenschappers hebben gekeken naar de relatie tussen het microbioom en het ziekteverloop van Covid-19. Zij vonden dat er een correlatie bestaat tussen de ernst van het ziekteverloop, de hoeveelheid pro-inflammatoire cytokinen in het lichaam en de samenstelling van het microbioom. Deze correlatie is het sterkst bij ouderen.1
Ouderen hebben over het algemeen vaker last van een pro-inflammatoire staat van het lichaam en een minder divers microbioom. Kalantar-Zadeh et al. beschrijven dat het microbioom op verschillende manieren invloed zou kunnen hebben op een virusinfectie en dat een hyperpermeabele darm (of leaky gut) een rol kan spelen. Nutritionele strategieën kunnen potentieel bijdragen aan preventie van SARS-CoV-2 en een verhoging van de virale afweer, waarbij volgens de wetenschappers vooral gelet moet worden op versterking van de darmwand.2 Deze theorie dient echter getoetst te worden door middel van klinisch onderzoek.
Bronvermelding:
- Gou, W., Fu, Y., Yue, L., Chen, G. D., Cai, X., Shuai, M., … & Xiao, M. L. (2020). Gut microbiota may underlie the predisposition of healthy individuals to COVID-19. medRxiv.
- Kalantar-Zadeh, K., Ward, S. A., Kalantar-Zadeh, K., & El-Omar, E. M. (2020). Considering the Effects of Microbiome and Diet on SARS-CoV-2 Infection: Nanotechnology Roles. ACS nano.
